بدون هیچ مقدمه‌ای و با احترام به همه مراجع، مخاطبان را به فتوای این سه مرجع تقلید نسبت به خوانندگی زنان جلب نظر می‌کنم:
🔸آیت‌الله سیستانی:
پرسش: من یک دختر هستم اگر قرآن، شعر یا سرود را با صوت در جلوی مرد نامحرم بخوانم آیا جایز است؟
پاسخ: اگر موجب تهییج شهوت باشد جایز نیست.
پرسش: آیا گوش دادن به موسیقی مجاز (که مناسب مجالس لهو و لعب و خوشگذرانی نیست) که توسط زن خوانده می شود برای مردان جایز است؟ برای زنان چطور ؟
پاسخ: اگر موجب تهیج شهوت باشد جایز نیست و برای زنها اشکال ندارد.
پرسش: آیا آواز خواندن زن حرام است ؟
پاسخ: آواز خواندن زن حرام نیست مگر اینکه مشتمل بر ترقیق و تحسین که عادتا مهیج شهوت شنونده باشد. بر مردان هم حرام است و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده می شود که مناسب مجالس لهو ولعب باشد.
🔸آیت‌الله خامنه‌ای:
س ۱۱۴۶: گوش‌دادن به صدای زن هنگامی که شعر و غیر آن را به صورت دکلمه میخواند اعم از اینکه شنونده، جوان باشد یاخیر، مذکر باشد یا مؤنث چه حکمی دارد؟ و اگر آن زن از محارم باشد، حکم آن چیست؟
ج: اگر صدای زن به‌صورت غنا نباشد و گوش‌دادن به صدای او هم به قصد لذت و ریبه نباشد و مفسدهای هم بر آن مترتّب نگردد، اشکال ندارد و فرقی بین موارد فوق نیست.
س ۱۱۵۴: اجرای کنسرت توسط زن برای زنان با علم به اینکه گروه نوازندگان نیز زن هستند، چه حکمی دارد؟
ج: اگر اجرای کنسرت به‌صورت ترجیع لهوی (غنا) باشد و یا موسیقی که نواخته می‌شود از نوع لهوی مضل عن سبیل الله و مناسب مجالس گناه حرام باشد، حرام است.
س۱۱۶۴: آیا ساخت سنتور که از آلات موسیقی محسوب می‌شود و کسب درآمد با آن به عنوان شغل جایز است؟ آیا بهرهگیری از اموال و کمک به ساخت سنتور به منظور توسعه و تکمیل صنعت سنتورسازی و تشویق نوازندگان به نواختن آن جایز است؟ و آیا آموزش موسیقی سنتی ایرانی به قصد نشر و احیای موسیقی اصیل جایز است؟
ج: استفاده از آلات نوازندگی موسیقی برای اجرای سرودهای ملّی یا انقلابی یا هر امر حلال و مفیدی تا زمانی که به حد لهو مناسب با مجالس معصیت نرسیده است اشکال ندارد. همچنین موسیقی و تعلیم و یادگرفتن و ساختن آلات آن برای اهداف مذکور فینفسه اشکال ندارد.
🔸آیت‌الله هاشمی شاهرودی:
س: نظر حضرتعالی در مورد حرمت موسیقی چیست؟ ۲. حکم شنیدن موسیقی با صدای «زن» چیست؟
ج: ۱) نواختن وگوش دادن به موسیقی مناسب با مجالس اهل فسق وفجور، حرام است چه همراه با صدای زن باشد یا نباشد. ۲) شنیدن صدای زن اگر با قصد لذت جنسی باشد یا مفسده ای بر آن مترتب شود حرام است چه همراه با موسیقی باشد و چه نباشد.
🔸کاملا روشن است که هر سه فقیه بزرگوار برای خصوص خوانندگی زن، حرمت ویژه و مستقلی قائل نیستند و خوانندگی زن فی نفسه و جدا حرمتی ندارد مگر آنکه معیارها و ملاک‌های موسیقی غنایی بر آن تطبیق پیدا کند و خوانندگی زنان، مصداقی از غنای حرام بهشمار رود.
🔸بنابر فتوای این سه مرجع، ملاک‌های موسیقی حرام که می‌تواند بر خوانندگی زنان نیز تطبیق پیدا کند بدین ترتیب است:
دعوت به بی‌اخلاقی و بی‌عفتی و گمراهی
تحریک شهوات جنسی برای تخیل رابطه جنسی حرام
بارشدن عمل غیراخلاقی و فسادانگیز
🔸مهم اینکه تشخیص مصداق موسیقی حرام و تطبیق یک کدام از این ملاک‌ها بر خوانندگی زنان به عهده فقیه یا حکومت یا جامعه متدین نیست، بلکه برعهده عرف است یعنی فضای عمومی جامعه. البته عرف عمومی می‌تواند در مسائل تخصصی به عرف کارشناس و اهل تخصص مراجعه کند و نظر آنان را جویا شود.
تشخیص نظر عرف و فضای عمومی جامعه هم برعهده شخص مکلف است. نه مثلا رای‌گیری و نتیجه پژوهش.
نقش عرف در تعیین مصداق موسیقی حرام، تصریح مراجع فوق است.
🔸اگر پس از تعیین نظر عرف بازهم شک داشتیم چنین موسیقی یا خوانندگی زن از مصادیق غنای حرام است یا خیر؟
اصل آنست که چنین موسیقی یا خوانندگی حرام نیست و اشکالی ندارد.
🔸نکته پایانی آنکه دریافت‌های شخصی خود از دین و معنویت و احتیاط‌های شرعی و وسواسی‌های فردی را پای دین و شریعت نگذاریم و برای هر موضع دینی برای رفتار جامعه، به فتوای مراجع استناد کنیم.
🔸تغییر سبک زندگی و پسند اجتماعی نیز صرفا کار قانون و فقه نیست. سبک زندگی در قلمرو آزادی و انتخاب رقم می‌خورد.
نهادهای فرهنگی و رسانه‌های رسمی، بیان‌کننده خطوط قرمز نیستند بلکه بر تجربه موسیقایی و سلیقه جامعه تاثیر می‌گذارند.
- نویسنده : علی الهی خراسانی
- منبع خبر : پایگاه خبری خط شرق
